Trà Phổ Nhĩ là loại trà trải qua quá trình lên men sau chế biến, thường là trong quá trình lưu trữ. Còn với các loại trà thông thường chỉ có quá trình oxy hoá ngay trong quá trình sản xuất. Trà Phổ Nhĩ được chia làm 2 loại dựa theo quá trình lên men của trà: trà Phổ Nhĩ sống và trà Phổ Nhĩ chín. Yếu tố khác biệt chính giữa hai loại là quá trình đóng bánh và lên men. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về sự khác nhau giữa Phổ Nhĩ sống và Phổ Nhĩ chín.

1. Quy trình sản xuất trà Phổ Nhĩ

1.1 Phổ Nhĩ Sống

Thu hoạch trà  → Làm héo → Sấy diệt men  → Vò → sấy khô → Lựa trà  → Đóng bánh → Lên men dần theo thời gian

Với Phổ Nhĩ sống, quá trình lên men được diễn ra từ từ theo năm tháng. Nên chúng ta thường nghe những cụm từ như: bánh Phổ Nhĩ 10 năm, 20 năm, 30 năm,... Phổ Nhĩ sống để càng lâu, càng quý. Quá trình lên men này diễn ra một cách tự nhiên.

Các bước sản xuất trà Phổ Nhĩ sống:

Bước 1. Thu hoạch trà:

Thu hoạch trà không chỉ là bước đầu tiên trong quá trình làm trà Phổ Nhĩ mà còn có thể nói là bước đầu tiên của mọi loại trà lớn. Quá trình thu hoạch trà Phổ Nhĩ có thể chia thành thu hoạch thủ công và thu hoạch bằng máy. Trong lịch sử, vì công nghệ kém phát triển, trà Phổ Nhĩ chỉ có thể thu hoạch bằng tay (còn gọi là thu hoạch thủ công), nhưng chính phương pháp nguyên thủy này đảm bảo rằng quá trình thu hoạch trà diễn ra mà không gây hại quá mức cho lá trà, giữ cho lá trà đầy đủ và tươi tắn. Tiêu chuẩn thu hoạch trà thường được chia thành: một mầm một lá (rất ít), một mầm hai lá (phổ biến), một mầm ba lá, hai mầm ba lá, v.v.

Bước 2. Quá trình làm héo: 

Cũng chính là để lá tươi mất một phần nước. Trong quá trình trải nước, một số chất hương liệu sẽ được tạo thành, một phần đường este lớn trong tự nhiên sẽ giải hủy thành đường este có thể hòa tan được, điều này không chỉ có lợi cho việc làm trà Phổ Nhĩ mà còn có lợi cho quá trình lên men sau đó của trà Phổ Nhĩ.

Bước 3. Sao trà:

Nguyên liệu chế biến trà Phổ Nhĩ là lá trà mao lạt loại lá to ở Vân Nam. Trà mao lạt thường sử dụng chảo (trước đây chủ yếu là chảo sắt nhỏ, hiện nay chảo lớn và chảo điện chuyên nghiệp cũng được sử dụng) để sát thanh. Do lá to chứa nhiều nước, khi sát thanh cần phải chiên, ủ, lắc, lật kết hợp để lá trà mất nước đồng đều, loại bỏ mùi cỏ xanh nhiều, nhanh chóng và nhiệt độ cao để chống lại hoạt tính enzym. Trong quá trình chiên lạt, một phần nước sẽ bốc hơi, giúp việc nhào nặn thành dạng sợi.

Bước 4. Chà xát lá trà:

Đập vỡ tế bào lá trà, đảm bảo nước trà tận dụng khi pha. Việc nhận biết sự nhào nặn nhẹ hoặc mạnh mẽ, nhẹ nhàng hay nhanh chóng là rất quan trọng, phải linh hoạt trong cách nhào nặn tùy thuộc vào độ tuổi của nguyên liệu, lá non nhẹ nhàng, thời gian ngắn; lá già nhào nặn mạnh, thời gian lâu. Hoặc nhẹ nhàng hoặc nhanh chóng, phải có cảm giác nhịp nhào nặn, chỉ khi đó trà Phổ Nhĩ mới có hương vị tốt sau khi lên men.

Bước 5. Sấy khô: 

Làm khô tự nhiên lá trà đã nhào nặn dưới ánh nắng mặt trời, bước này khác biệt với việc làm khô sau khi hấp để tạo ra sản phẩm hoàn chỉnh. Quá trình trải khô phải diễn ra dưới ánh nắng mặt trời, trong khi quá trình làm khô không thể trực tiếp chiếu nắng, cần phải được khô tự nhiên ở một nơi thông thoáng, có nhiệt độ nhất định. Bước trải khô này giữ lại tối đa chất hữu cơ và chất hoạt tính trong lá trà, còn lá trà được trải khô có kích thước lỗ tế bào bề mặt lớn nhất, có lợi cho việc tạo ra nhiệt lượng lớn trong quá trình lên men.

Bước 6. Đo trọng lượng:

Trong quá khứ, để thuận tiện cho việc tính toán và vận chuyển, trọng lượng tiêu chuẩn của bánh trà Phổ Nhĩ Seven Sons là 357 gram/bánh. Tuy nhiên, hiện nay do sự thay đổi trong nhu cầu của người tiêu dùng và thị trường, các tiêu chuẩn của trà Pu'er cũng đã thay đổi, có các kích thước khác nhau như 357 gram, 400 gram, 500 gram, 800 gram, 1000 gram... nhưng vẫn giữ 357 gram làm tiêu chuẩn cho bánh trà Phổ Nhĩ Seven Sons.

Bước 3. Hấp khử trùng:

Làm ẩm lá trà đã được sấy khô bằng hơi nước, đặt vào các khuôn khác nhau và được nén thành hình dạng khác nhau, thông thường sau khi nén có các loại trà Phổ Nhĩ gồm trà túi, trà gạch, trà bánh, trà túi và trà dạ hội.

Bước 3. Hong khô:

Là bước cuối cùng để chế biến lá trà mao lạt thành bánh trà. Kiểm soát nồng độ nước để dưới mức an toàn cho việc bảo quản, thông thường trà Phổ Nhĩ yêu cầu nồng độ nước dưới 13%. Sau khi bánh được nén, chúng thường được đặt trên khung trà để phơi 1-2 ngày, sau đó chúng được đưa vào lò sấy ở nhiệt độ thấp, duy trì ở dưới 40 độ C. Thời gian phơi và thời gian vào lò sấy phụ thuộc vào từng sản phẩm khác nhau. Ở một số khu vực trà cổ, một số người làm trà vẫn sử dụng cách phơi tự nhiên dưới ánh nắng mặt trời. Nếu bạn đi lên núi trà, bạn có thể thấy lá trà được trải trên mái nhà, nhưng cách làm này đôi khi sẽ khiến nước bề mặt và nước bên trong trà mất không đồng đều, ảnh hưởng lớn đến việc ủ và chuyển hóa sau này.

Bước 3. Đóng gói:

Sử dụng giấy bao trà, cột bằng nứa để tạo thành một cuộn, đóng gói trong giỏ tre là một gói. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, để đối mặt với sự thay đổi nhanh chóng của thị trường, tiết kiệm thời gian, vật liệu và chi phí lao động, một số người trực tiếp sử dụng hộp giấy để đóng gói trà, hình thức đóng gói đang thay đổi liên tục, nhiều hình thức khác nhau, đóng gói bằng nứa không còn là cách duy nhất để đóng gói bánh trà Phổ Nhĩ.

Bước 3. Bảo quản và tiếp tục lão hóa: 

Sau khi nén, trà được bảo quản trong điều kiện kiểm soát để tiếp tục quá trình lão hóa. Điều này giúp tăng cường hương vị và chất lượng của trà.

Quy trình sản xuất trà Phổ Nhĩ sống tại Vân Nam là sự kết hợp giữa truyền thống và kỹ thuật, phản ánh sự hiểu biết sâu sắc và tôn trọng đối với nghệ thuật trà. Mỗi bước trong quy trình này đều cần được thực hiện một cách tỉ mỉ và cẩn thận, đảm bảo rằng trà Phổ Nhĩ sống cuối cùng mang đến hương vị đặc trưng và phong phú.

1.2 Phổ Nhĩ Chín

Hái trà   → Làm héo → Sấy diệt men  → Vò → Sấy khô → Lựa trà → Thúc đẩy lên men trong một lần →   Đóng bánh

Với Phổ Nhĩ chín, quá trình lên men được thúc đẩy nhanh để ra thành phẩm. Nếu như Phổ Nhĩ sống tính bằng đơn vị vài chục năm thì Phổ Nhĩ chín được tính bằng đơn vị ngày. Quá trình thúc đẩy lên men này chỉ diễn ra trong 45-65 ngày.

Các bước sản xuất trà Phổ Nhĩ chín:

Bước 1. Trà Phổ Nhĩ thô: 

Những lá trà tươi được hái trở thành Trà Phổ Nhĩ thô sau khi được nhào và sấy khô.

Bước 2. Ngâm nước: 

Chất lượng nước ảnh hưởng lớn đến chất lượng Trà lên men, yêu cầu chất lượng nước phải trong và tốt. Nước ngầm chất lượng cao, giàu các nguyên tố vi lượng khác nhau có lợi cho cơ thể con người, là lựa chọn hàng đầu cho trà lên men. Ngoài ra nước ở những con suối trên núi đầu nguồn cũng là lựa chọn cực kỳ tuyệt vời.

Bước 3. Đảo đống lặp đi lặp lại (tức là lên men đống): 

Các lá Trà sau khi ngâm nước ướt được chất thành đống với nhau theo một lượng nhất định trong phòng, dưới tác động tổng hợp của vi sinh vật, nhiệt ẩm và quá trình oxy hóa, hương vị và chất lượng độc đáo của Trà Phổ Nhĩ được hình thành. Phương pháp nấu Trà chín theo phương pháp truyền thống dựa trên nguyên tắc đảo một lần, sau 5 - 8 lần đảo, Trà xanh sẽ lên men hoàn toàn và đều, toàn bộ quá trình sẽ mất khoảng 4 đến 6 tuần. Việc nắm vững nhiệt độ và độ ẩm là chìa khóa để sản xuất Trà Phổ Nhĩ Chín chất lượng cao.

Bước 4. Đổ đống: 

Sau khi quá trình lên men và đảo trộn kết thúc, để tránh lá trà bị lên men quá mức, Trà được chất đống để sẵn sàng cho quá trình tiếp theo.

Bước 5. Tách: 

Các đống riêng lẻ thường làm cho trà vón cục, theo truyền thống là phân rã bẻ bằng tay.

Bước 6. Sấy: 

Các đống ủ men trong nhà được thông gió và phơi khô, cứ 3-5 ngày mở rãnh, rạch ngang, lặp lại chu trình cho đến khi độ ẩm của Trà thấp hơn 14%. Phơi Trà Phổ Nhĩ không được sấy, sao hoặc phơi nắng, nếu không chất lượng Trà sẽ bị ảnh hưởng.

Bước 7. Phân loại: 

Dùng sàng tre để sàng phân loại Trà Phổ Nhĩ thành Trà thường, Trà búp và Trà chân. Đồng thời, loại bỏ các tạp chất không phải là trà như đá, vụn, ... và loại bỏ cuống già, hoa, quả và các tạp chất khác của trà.

Bước 8. Hấp: 

Tương tự như quá trình hấp Trà thô. Nhiệt độ, thời gian và áp suất của nồi hấp có ảnh hưởng tuyệt đối đến hương thơm và mùi vị của sản phẩm Trà, đây cũng là điểm mấu chốt tạo nên sự khác biệt giữa nhiều cây Trà lớn nhỏ, tuy diện tích và cấp độ Trà như nhau nhưng vẫn có sự khác biệt.

Bước 9. Phơi và làm khô: 

Trải Trà Phổ Nhĩ đã ép ra và phơi khô tự nhiên trong khoảng 2 ngày, hoặc sau hai giờ phơi nắng mặt trước và mặt sau, sau đó phơi trong bóng râm thêm một ngày. Độ ẩm của Trà tươi thường trên 9%, sau khi bảo quản khoảng hai ngày độ ẩm sẽ giảm dần (bay hơi) xuống còn khoảng 9%, nhưng sau khi bảo quản trong môi trường tự nhiên thì độ ẩm của Trà Sẽ tăng hoặc giảm khi môi trường thay đổi.

Bước 10. Đóng gói:

Trà Phổ Nhĩ chín lá trà được đặt thành đống hoặc trải trên sàn nhà máy trong môi trường ẩm và nóng, sau đó dựng cọc và phủ khăn ẩm lên trên để thúc đẩy các khuẩn và nấm men phát triển (còn gọi lên men nhân tạo). Thời gian thực tế phụ thuộc hoàn toàn vào sự tùy ý của chủ lên men, thường diễn ra trong 45-65 ngày.

Trà Phổ Nhĩ là một trong những đồ uống thượng hạng được giới mộ trà đặc biệt yêu thích. Trà có nguồn gốc từ Trung Quốc và qua thời gian chúng dần trở nên phổ biến tại Việt Nam, đặc biệt là ở khu vực Tây Bắc. Trà Phổ Nhĩ được làm từ lá của cây trà Shan tuyết cổ thụ theo phương pháp đóng thành những bánh trà nén và cho lên men tự nhiên.

Quá trình lên men trà có thể kéo dài cả trăm năm và nhờ vào đó giúp cho các vi sinh vật có lợi phát triển nhờ vào nguồn tinh bột dồi dào từ lá trà Shan chất lượng. Trà Phổ Nhĩ càng để lâu thì chất lượng và giá thành càng cao.

Trà Phổ Nhĩ là gì?

Trà Phổ Nhĩ được đặt tên theo quê hương của chúng là thành phố Phổ Nhĩ thuộc Vân Nam, Trung Quốc. Đây là dòng trà đen được ủ lên men theo phương thức thủ công, truyền thống. Tại Việt Nam, đồ uống này đã có mặt từ hàng trăm năm nay và trở thành thức uống quen thuộc của người Tày, Dao, Nùng, Thái. Đặc biệt, người dân địa phương thường nhồi nguyên liệu vào ống tre nứa để ủ trên gác bếp lâu ngày nên chúng còn được gọi tên là trà ống lam.

Lá và đọt trà Shan Tuyết cổ thụ được xem là “linh hồn” của thức uống này. Thời gian lên men trà có thể kéo dài hàng chục, thậm chí cả trăm năm. Trà ủ càng lâu thì càng có nhiều lợi khuẩn, hương vị càng đậm đà và giá thành cũng tăng theo tỉ lệ thuận.

Khi thưởng thức trà đen Phổ Nhĩ, bạn sẽ cảm nhận rõ mùi thơm vô cùng đặc biệt, vừa ngọt ngào, vừa thoang thoảng hương men tự nhiên rất dễ chịu. Nước trà có vị đỏ đậm, bề mặt sóng sánh trông cực đẹp mắt. Và vì trải qua quá trình phân giải của vi sinh vật lên men nên thành phẩm giảm hẳn độ chát, vị trà trở nên dịu hơn và độ ngọt ngày càng “thăng hạng”.

Phân loại

Hiện nay, trà đen Phổ Nhĩ được phân chia làm 2 loại cơ bản, đó là Phổ Nhĩ sống và Phổ Nhĩ chín.

Phổ Nhĩ sống

Phổ Nhĩ sống được chế biến theo cách thức truyền thống và gắn liền với tên tuổi của dòng trà lên men này. Chúng được tạo thành qua 5 công đoạn kế tiếp nhau là: Thu hái, xào trà, phơi dưới nắng, đóng bánh và lưu trữ.

Do quá trình chế biến không trải qua công đoạn sấy, chỉ hong khô nguyên liệu bằng ánh sáng tự nhiên nên các enzyme trong trà Shan Tuyết không bị bất hoạt hoàn toàn. Chúng sẽ phát huy tác dụng khi nguyên liệu được lên men trong thời gian dài. Cũng chính nhờ tiến trình lên men tự nhiên này mà thành phẩm mang hương vị rất độc đáo, càng ngày càng đậm vị và có chất lượng vượt trội hơn hẳn so với các dòng trà thông dụng.

Phổ Nhĩ chín

Phổ Nhĩ chín xuất hiện cách đây gần 50 năm. Chúng được làm ra bằng phương thức ủ men cưỡng bức với sự can thiệp của các kỹ thuật khoa học tiên tiến tại những khu chế xuất chuyên nghiệp.

Do có sự hỗ trợ của công nghệ đặc biệt nên thay vì phải chờ chực hàng chục năm, quá trình lên men được rút ngắn chỉ còn vài tháng. Thành phẩm tạo ra có chất lượng không hề kém cạnh Phổ Nhĩ sống, chẳng những vậy hương vị trà còn ít mốc hơn, cực dễ uống và đặc biệt phù hợp với những người mới thưởng trà.

Trà phổ nhĩ quýt

Loại này cũng có quy trình sản xuất gần giống như 2 loại trên, tuy nhiên ở bước cuối cùng sau khi được lên men tự nhiên thì trà sẽ được bọc bởi một lớp vỏ quýt tươi rồi đem phơi nắng. Tinh dầu trong vỏ quýt sẽ ngấm dần vào trong trà và tạo nên một loại trà thơm ngon đặc biệt. Trà Phổ Nhĩ quýt còn tên gọi khác là trà tiểu thanh cam, trà là sự kết hợp giữa hương thơm quả ngọt tinh khiết thơm tho của trái quýt cùng với hương thơm trà ngọt dịu đậm đà, hai loại hương thơm kết hợp và hòa quyện tạo nên một thức uống tuyệt vời.

Uống trà Phổ Nhĩ có tác dụng gì với sức khỏe?

Trà Phổ Nhĩ vừa sử dụng nguyên liệu thượng hạng, lại vừa trải qua quá trình lên men để gia tăng dưỡng chất nên không chỉ sở hữu hương vị thơm ngon, chúng còn đặc biệt có lợi cho sức khỏe người dùng. Cụ thể như sau:

Hỗ trợ giảm cân

Trong đồ uống này có rất nhiều chất chống oxy hóa, đặc biệt là polyphenol nên có tác dụng hỗ trợ tiêu hóa, làm tiêu mỡ thừa, ngăn chặn sự tổng hợp axit béo và cải thiện sắc vóc. Do đó nếu bạn sử dụng 1 - 2 tách trà mỗi ngày thì chỉ sau thời gian ngắn, cân trọng sẽ được điều chỉnh xuống mức lý tưởng.

Hạ cholesterol trong máu

Về bản chất, cholesterol cũng là một loại lipit nên chúng sẽ nhanh chóng bị loại bỏ trước tác động tích cực của các chất chống oxy hóa có trong đồ uống này. Trong một diễn biến khác, dòng trà trên còn làm tăng lượng axit mật, nhờ vậy mà chất béo được giữ lại ở cơ quan tiêu hóa, không bị hấp thụ vào máu.

Chưa hết, quá trình lên men trà sản sinh ra lovastatin, 1 hợp chất có khả năng kiểm soát lượng chất béo dư thừa có trong cơ thể. Điều này giải thích vì sao hàm lượng cholesterol trong máu sẽ được cải thiện nhanh chóng khi bạn “kết thân” với trà Phổ Nhĩ.

Phòng chống ung thư

Polyphenol trong loại trà này đem đến hiệu quả ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị ung thư cực ấn tượng. Chúng giúp loại bỏ các gốc tự do, ức chế quá trình tăng sinh mất kiểm soát của tế bào, làm chậm sự phát triển của khối u đồng thời phòng chống nguy cơ di căn xa. Và với lợi ích vô cùng đặc biệt này, sẽ thật tiếc nếu bạn không duy trì thói quen uống trà lên men Phổ Nhĩ mỗi ngày.

Cách pha chế trà đen Phổ Nhĩ

Khi pha chế trà đen Phổ Nhĩ, để có thành phẩm thơm ngon, chuẩn vị thì bạn cần thực hiện theo hướng dẫn sau:

Chuẩn bị nguyên liệu

• Trà đen Phổ Nhĩ: 12g;
• Nước nóng (85 - 90 độ C): 0,3l;
• Nước sôi: 200ml;
• Ấm trà.

Cách thực hiện

• Bước 1: Cắt lượng trà vừa đủ (12g) khỏi bánh nguyên liệu và cho ngay vào cung nhãn trà, tránh tiếp xúc bằng tay kẻo làm mất đi hương vị vốn có của trà.
• Bước 2: Tráng ấm bằng nước sôi để tối ưu chất lượng nước trà thành phẩm.
• Bước 3: Cho trà vào ấm, sau đó châm khoảng 100ml nước nóng 90 độ C để tráng trà. Chú ý xối thành dòng nước mạnh để các đọt trà đều ngậm nước, sau đó lắc nhẹ rồi rót ra ngay.
• Bước 4: Châm 200ml nước nóng còn lại vào ấm và đậy nắp. Tiến hành ủ trà trong 1 phút là có thể thưởng thức.
• Bước 5: Trước khi rót trà, bạn xoay nhẹ ấm trong lòng bàn tay vài vòng, sau đó rót hết đợt nước đầu vào chén tống trước khi chia ra các chén quân. Nếu muốn bạn có thể cho thêm nước nóng vào ấm với lượng tương đương và hãm thêm lần nữa.

Trà Phổ Nhĩ Được Sản Xuất Như Thế Nào? 

Trà Phổ Nhĩ được sản xuất từ trà shan tuyết cổ thụ – loại trà mang những phẩm chất tuyệt vời trong dòng trà xanh. Những cây trà shan tuyết này có tuổi thọ lâu năm, mọc trong rừng trên những ngọn núi cao tại Trung Quốc. Trà Phổ Nhĩ (Trà Shan tuyết bánh được lên men) trở thành sản phẩm trà bánh vang danh trên Thế Giới.

Những bánh trà Phổ Nhĩ làm từ chè Shan bắt đầu vang danh từ thời nhà Minh và ngày càng hiếm có, đắt đỏ, có giá trị ngày càng cao. Để có những bánh trà Phổ Nhĩ chất lượng và thơm ngon cần trải qua những công đoạn tỉ mỉ và công phu.

• Hái trà: Những cánh trà được dùng để làm là trà shan tuyết, trà được hái khi trời vẫn còn đang sương sớm, những giọt sương vẫn còn đọng lên trên từng búp trà. Người dân vác những chiếc gùi trên lưng leo lên cây trà cổ thụ cao lớn hái những búp trà tươi non đầy lông tuyết. 
• Sao trà: Sau khi trà được thu hái về sẽ trải qua công đoạn sao trà (đối với trà chín) còn với trà sống sẽ không có công đoạn này. Người ta dùng tay để đảo chè trên giàn hấp cho đều lửa, sao cho lá chè mềm, bóng mà vẫn giữ được một lượng nước vừa đủ.
• Sấy: Sau khi sao xong trà sẽ được dàn trải ra từng mẹt và phơi dưới ánh mặt trời.
• Đóng bánh: Sau khi phơi nắng xong trà được ép lại thành từng bánh và bọc lại thật kín bằng một lớp giấy. Sau đó trà được xếp thành từng chồng (3-4 bánh) và gói lại bằng những chiếc mo tre rồi buộc lại và bảo quản, lưu trữ. Cuối cùng thì trà sẽ được lên men vi sinh tự nhiên.

Lưu ý khi bảo quản

Vì đây là dòng trà lên men, mỗi bánh trà là một hệ sinh thái chứa vô số các vi sinh vật có lợi nên bạn cũng cần phải đặc biệt lưu tâm trong khâu cất trữ. Mục đích của việc bảo quản không chỉ là duy trì hạn sử dụng của trà mà còn làm tăng mật độ lợi khuẩn bên trong bánh trà. Và để làm được điều đó, bạn cần lưu ý đến một vài điểm quan trọng sau:

• Bảo quản trà trong môi trường khô ráo, nền nhiệt lý tưởng từ 25 - 32 độ C để vừa chặn đứng sự xâm nhập của nấm mốc, vừa kích thích quá trình lên men tự nhiên.
• Tránh ánh sáng trực tiếp vì tác nhân này có thể thay đổi vị trà và mùi trà nguyên bản. Theo đó, bạn có thể cho trà vào hộp, hũ hoặc túi kín sẫm màu để bảo quản trong thời gian dài.
• Trong trường hợp dùng liền, bạn nên vò trà cho rã ra, sau đó phân thành từng phần nhỏ tương ứng với 1 lần sử dụng rồi cho vào túi giấy để mở.

Trà Phổ Nhĩ là loại trà quý xuất phát từ vùng Phổ Nhĩ, một khu vực cận phía Nam Trung Quốc. Công dụng của trà Phổ Nhĩ cũng rất đa dạng do chứa nhiều thành phần tốt cho sức khỏe.

Trà Phổ Nhĩ là loại trà bị oxy hóa nhiều nhất và cũng giống như rượu vang hảo hạng, lá trà sẽ dần đậm đà hơn theo thời gian và mang lại hương vị êm dịu khi được ủ càng lâu. Lá trà già và được ủ lên men sẽ được đóng gói thành bánh hoặc bán dưới dạng trà lá tơi. Một số loại trà Phổ Nhĩ hiếm và đắt nhất có tuổi đời hơn 50 năm.

Lá trà sẽ trải qua quá trình lên men hai phần bằng lá trà xanh Vân Nam và môi trường ẩm ướt. Quá trình lên men cho phép vi khuẩn có lợi và nấm phát triển. Công dụng của trà Phổ Nhĩ là mang đến nhiều lợi ích sức khỏe nhờ nồng độ polyphenol, catechin và flavonoid cao.

Hương vị của trà Phổ Nhĩ

Trà Phổ Nhĩ có loại màu xanh lá cây và đen. Khi pha, nước trà sẽ có màu đỏ, sáng đi kèm vị chát dịu, ngọt hậu, hương thơm phảng phất trong nước trà là mùi của gỗ thông. Trà Phổ Nhĩ chứa một lượng caffeine và thường được thưởng thức vào buổi sáng hoặc đầu giờ chiều để tăng cường sự tỉnh táo.

Một số công dụng của trà Phổ Nhĩ dành cho sức khỏe gồm:

1. Tăng mức năng lượng

Nhờ vào lượng caffeine nhất định mà uống một cốc trà Phổ Nhĩ mỗi ngày có thể giúp tăng mức năng lượng và sự tập trung của bạn. Theo đánh giá, 240ml nước trà chứa khoảng 60-70 miligam caffeine so với 105 miligam trong một tách cà phê tiêu chuẩn.

Công dụng của trà Phổ Nhĩ trong việc giúp tỉnh táo khiến thức uống này trở thành một lựa chọn tốt cho những ai cảm thấy bồn chồn, khó chịu sau khi uống một tách cà phê.

Dành vài phút để thưởng thức trà có thể giúp cải thiện sự tập trung, đem đến sự minh mẫn trong tinh thần để sẵn sàng giải quyết công việc cho buổi chiều đầy bận rộn.

2. Tốt cho sức khỏe tim mạch

Một công dụng của trà Phổ Nhĩ mà bạn không thể bỏ qua là hỗ trợ cho sức khỏe tim mạch.

Bằng cách uống một tách trà Phổ Nhĩ mỗi ngày, bạn sẽ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim vì thức uống giúp sản xuất lovastatin, hợp chất có tác dụng hỗ trợ điều trị cholesterol cao.

Một nghiên cứu của Trung Quốc cho thấy trà còn có thể giúp giảm cholesterol xấu LDL và ngăn ngừa các bệnh liên quan đến béo phì.

3. Đào thải độc tố cho cơ thể

Trà Phổ Nhĩ sử dụng các đặc tính oxy hóa để tăng cường hệ thống lưu thông máu. Bằng cách cung cấp nhiều oxy hơn cho não, trà có thể giúp chống đau đầu và đau nửa đầu, giảm sự xuất hiện của các gốc tự do, nguyên nhân gây ra các bệnh nghiêm trọng.

Trong y học cổ truyền Trung Quốc, trà Phổ Nhĩ đã được sử dụng để hỗ trợ lá lách và dạ dày trong việc lọc độc tố khắp cơ thể. Thức uống này còn chứa các loại đường và vi sinh vật đơn giản giúp lá lách làm sạch máu và loại bỏ các gốc tự do.

Bạn có thể tận dụng công dụng của trà Phổ Nhĩ bằng cách thưởng thức hàng ngày nhằm detox và khôi phục các chức năng thiết yếu của cơ thể.

4. Ngăn ngừa ung thư

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng uống trà Phổ Nhĩ có thể giúp bạn chống lại ung thư và ngăn ngừa sự phát triển của các tế bào ung thư mới. Một nghiên cứu của Đại học Khoa học và Công nghệ Côn Minh đã chứng minh khả năng của trà nhắm vào các tế bào khối u cụ thể với ít tác dụng phụ.

Một nghiên cứu thứ hai cho thấy trà còn ngăn chặn sự phát triển của các tế bào ung thư bằng cách ức chế chúng tăng sinh.

Các nhà khoa học tin rằng polyphenol có công dụng tiềm năng trong việc ngăn ngừa hoặc điều trị một số loại ung thư. Các polyphenol này sẽ hoạt động để loại bỏ các gốc tự do, ngăn chặn việc sản xuất các tế bào không đều.

5. Bảo vệ sức khỏe của xương

Khi cơ thể già đi, mật độ xương dần mất và nguy cơ mắc các bệnh nghiêm trọng về xương như loãng xương tăng lên.

Mặt khác, có nhiều yếu tố khiến xương suy yếu, bao gồm thiếu hoạt động và thiếu các vitamin, khoáng chất quan trọng. Hút thuốc và uống rượu cũng có thể là nguyên nhân góp phần phát triển các bệnh về xương khi bạn già đi.

Các chuyên gia đã chia sẻ rằng các polyphenol trong trà Phổ Nhĩ có thể giúp phát triển khối lượng và tăng sức mạnh của xương.

Những polyphenol này cũng chứa chất chống oxy hóa với đặc tính chống viêm giúp giảm thiểu đau đớn và khó chịu.

6. Công dụng của trà Phổ Nhĩ trong giảm cân

Trà Phổ Nhĩ giúp cải thiện tiêu hóa và có thể giúp giảm triệu chứng táo bón nhờ sự tồn tại của lovastatin trong những lá trà. Các chất chống oxy hóa và polyphenol trong trà cũng hỗ trợ tiêu hóa và phân hủy chất béo.

Trà có thể giúp bạn giảm cân khi kết hợp với chế độ ăn uống và tập thể dục lành mạnh. Khi được thưởng thức một cách vừa phải, trà sẽ khuyến khích cơ thể sản xuất hormone epinephrine và norepinephrin có tác dụng ngăn chặn sự tổng hợp các axit béo, giúp cơ thể bạn giảm sản xuất mỡ.

7. Công dụng của trà Phổ Nhĩ là giảm stress

Trà Phổ Nhĩ có thể giúp giảm căng thẳng và các yếu tố gây viêm. Thức uống này chứa hóa chất phyto GABA và theanine, được cho là giúp tăng sản xuất melatonin, giúp ngủ ngon hơn cũng như làm dịu tâm trạng.

8. Ngăn ngừa bệnh tật

Vì trà Phổ Nhĩ chứa nhiều chất chống oxy hóa và vitamin C nên thói quen uống một cốc trà mỗi ngày có thể giúp ngăn ngừa các bệnh như cảm lạnh cũng như cúm thông thường. Vì được ủ trong một thời gian, nồng độ các chất chống oxy hóa, catechin từ trà Phổ Nhĩ sẽ cao hơn so với các loại trà không lên men hoặc trà thảo dược.

Trong thế giới trà, trà Phổ Nhĩ là một trong những loại trà nổi tiếng và được yêu thích nhất, đặc biệt là ở Việt Nam và Trung Quốc. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách phân biệt giữa trà Phổ Nhĩ chín và trà Phổ Nhĩ sống. Để giúp bạn dễ dàng hơn trong việc nhận diện hai loại trà này, chúng tôi sẽ hướng dẫn chi tiết về cách nhận biết trà Phổ Nhĩ chín và Phổ Nhĩ sống. 1. Phân biệt trà Phổ Nhĩ chín và trà Phổ Nhĩ sống

Việc nhận biết trà Phổ Nhĩ chín và trà Phổ Nhĩ sống không chỉ đơn giản là dựa vào hình thức bên ngoài mà còn cần tìm hiểu sâu hơn về quy trình sản xuất và các đặc điểm riêng của từng loại. Trà Phổ Nhĩ chín là loại trà đã trải qua quá trình lên men tự nhiên, mang lại cho trà một hương vị đặc trưng, khác biệt so với trà Phổ Nhĩ sống, loại trà chưa được lên men.

1.1 Khái niệm về trà Phổ Nhĩ chín

Trà Phổ Nhĩ chín là trà đã được xử lý thông qua quá trình lên men, diễn ra dưới ảnh hưởng của vi sinh vật có lợi. Quá trình này có thể kéo dài từ vài tháng đến vài năm, phụ thuộc vào điều kiện bảo quản và môi trường xung quanh. Kết quả của quá trình lên men này là trà có màu sắc tối hơn, thường có mùi thơm nồng nàn và vị đậm đà.

Trà Phổ Nhĩ chín thường được chế biến từ những búp trà tươi, được thu hoạch từ cây trà cổ thụ ở vùng núi cao. Sau khi thu hoạch, trà được sao khô và sau đó ủ để lên men. Chính vì vậy, trà Phổ Nhĩ chín không chỉ có giá trị về mặt ẩm thực mà còn chứa nhiều lợi ích cho sức khỏe, như tăng cường hệ miễn dịch và hỗ trợ tiêu hóa.

1.2 Khái niệm về trà Phổ Nhĩ sống

Ngược lại với trà Phổ Nhĩ chín, trà Phổ Nhĩ sống là trà chưa trải qua quá trình lên men, nghĩa là vẫn giữ nguyên sự tươi mới của lá trà. Do đó, trà Phổ Nhĩ sống có màu xanh nhạt hơn, mùi hương thanh nhẹ và vị ngọt dịu. Loại trà này thường được ủ ngay sau khi thu hoạch, nhằm giữ lại toàn bộ các dưỡng chất có trong lá trà.

Trà Phổ Nhĩ sống có thể được xem như một lựa chọn dành cho những người yêu thích vị xanh nguyên bản và muốn cảm nhận đầy đủ hương vị tự nhiên của lá trà. Mặc dù không có độ đậm đà như trà Phổ Nhĩ chín, nhưng trà Phổ Nhĩ sống lại có sự thanh khiết và dễ uống, phù hợp với nhiều đối tượng.

2. Đặc điểm hình thái của trà Phổ Nhĩ chín và sống

Khi quan sát hình thái bên ngoài, trà Phổ Nhĩ chín và trà Phổ Nhĩ sống có những điểm khác biệt rõ rệt. Việc nhận biết qua hình dáng và kích thước của búp trà, cùng với màu sắc của trà khô, sẽ giúp người tiêu dùng chọn được loại trà mà mình yêu thích.

2.1 Quan sát hình dáng và kích thước của búp trà

Búp trà Phổ Nhĩ chín thường có hình dáng lớn hơn và có màu sắc sẫm hơn so với trà Phổ Nhĩ sống. Búp trà chín thường được cuộn chặt, tạo thành những viên trà tròn hoặc hình bánh, trong khi búp trà sống thường mềm mại hơn và có màu xanh mướt.

Khi nhìn vào búp trà chín, bạn có thể thấy rõ ràng các lớp trà được ghép lại với nhau. Điều này không chỉ cho thấy quy trình sản xuất mà còn tạo nên vẻ đẹp thẩm mỹ cho trà. Trong khi đó, búp trà sống có hình dáng tự nhiên và vẫn giữ được phẩm chất ban đầu của lá trà tươi.

2.2 Màu sắc của trà khô

Màu sắc của trà khô là một yếu tố quan trọng trong việc nhận diện trà Phổ Nhĩ chín và sống. Trà Phổ Nhĩ chín thường có màu nâu sẫm hoặc đen, với những đường vân vàng sáng bóng. Ngược lại, trà Phổ Nhĩ sống có màu xanh sáng, thể hiện sự tươi mới và tự nhiên.

Khi mở gói trà khô, nếu bạn ngửi thấy mùi thơm nồng nàn, có lẽ bạn đang sở hữu một loại trà Phổ Nhĩ chín. Nhưng nếu bạn ngửi thấy mùi thơm nhẹ nhàng, thanh thoát, thì đó chính là trà Phổ Nhĩ sống. Màu sắc và mùi hương luôn đi đôi với nhau, tạo nên một bức tranh tổng thể cho người thưởng trà.

3. Đặc điểm về mùi hương của trà Phổ Nhĩ chín và sống

Mùi hương của trà là một trong những yếu tố quan trọng gây ấn tượng mạnh với người uống trà. Mỗi loại trà có một hương thơm riêng biệt, phản ánh quá trình chế biến và đặc tính của lá trà. Vì vậy, việc phân biệt trà Phổ Nhĩ chín và trà Phổ Nhĩ sống qua mùi hương cũng rất thú vị.

3.1 Mùi hương khi khô

Khi trà khô, trà Phổ Nhĩ chín thường có mùi thơm mạnh mẽ, phảng phất những nốt hương của đất, gỗ hoặc thậm chí là hương trái cây chín. Đây là dấu hiệu cho thấy trà đã trải qua quá trình lên men và phát triển hương vị độc đáo.

Ngược lại, trà Phổ Nhĩ sống mang đến một hương thơm tự nhiên, trong trẻo và thanh thoát. Mùi hương của trà sống thường nhẹ nhàng, có chút giống như hoa cỏ hoặc nấm rừng, thể hiện sự tươi mới và tinh khiết của lá trà tươi.

3.2 Mùi hương khi ủ

Khi được ủ, mùi hương của trà Phổ Nhĩ chín trở nên phức tạp và sâu sắc hơn. Bạn có thể cảm nhận được sự hòa quyện giữa các hương vị, từ mùi đất ẩm đến những nốt hương ngọt ngào. Hương thơm này không chỉ khiến bạn cảm thấy thoải mái mà còn kích thích vị giác, khiến bạn muốn thưởng thức ngay lập tức.

Trà Phổ Nhĩ sống khi ủ mang lại cảm giác nhẹ nhàng và thanh thoát hơn. Hương thơm của trà sống thường thanh mát, dễ chịu, đưa bạn trở về gần gũi với thiên nhiên. Sự khác biệt trong mùi hương khi ủ là minh chứng cho phong cách chế biến và trải nghiệm mà mỗi loại trà mang lại.

4. Đặc điểm về màu nước trà Phổ Nhĩ chín và sống

Màu nước trà cũng là một yếu tố quan trọng giúp phân biệt trà Phổ Nhĩ chín và trà Phổ Nhĩ sống. Màu nước không chỉ phản ánh chất lượng của trà mà còn ảnh hưởng đến cảm xúc của người thưởng thức.

4.1 Màu nước trà Phổ Nhĩ chín

Khi pha trà Phổ Nhĩ chín, nước trà thường có màu nâu đậm hoặc đỏ nâu, tùy thuộc vào thời gian lên men và quy trình chế biến. Màu nước này thường mang đến cảm giác ấm áp và thân thiện, khiến người uống cảm thấy thư giãn và dễ chịu.

Nước trà Phổ Nhĩ chín có thể thay đổi màu sắc theo từng lần pha, tạo nên một trải nghiệm thú vị cho người thưởng thức. Màu nước càng đậm thì hương vị càng đậm đà, thể hiện sự phong phú của trà.

Màu sắc của Trà Phổ Nhĩ Chín:

• Nước trà: Đỏ đậm, đỏ nâu, nâu sẫm, cánh gián, đôi khi có ánh tím.
• Lá trà khô: Đỏ thẫm đến nâu sẫm.
• Bã trà (sau khi pha): Đen tì, lá cứng và đậm màu. 

4.2 Màu nước trà Phổ Nhĩ sống

Đối với trà Phổ Nhĩ sống, nước trà thường có màu xanh nhạt hoặc vàng sáng. Màu sắc này biểu hiện sự tươi mới và tự nhiên của trà, mang đến cảm giác thanh khiết và trong trẻo.

Mặc dù màu nước trà sống không đậm bằng trà chín, nhưng nó lại gợi lên những ấn tượng nhẹ nhàng và dễ chịu cho người uống. Với mỗi lần pha, màu nước trà sống có thể thay đổi nhẹ tùy thuộc vào thời gian ủ, mang đến một cảm giác mới mẻ cho trải nghiệm thưởng trà.

Màu sắc của trà Phổ Nhĩ sống thay đổi theo thời gian:

• Mới 1-2 năm: Màu vàng lục hoặc xanh lá cây đậm, tươi mới.
• 3 năm: Chuyển sang màu vàng kim.
• 3-5 năm: Màu vàng cam.
• 5-10 năm: Màu cam đỏ.
• 10-15 năm: Màu đỏ lựu.
• 15-30 năm: Màu đỏ ngọc thạch.

Trên 30 năm: Màu đỏ vang đỏ hoặc đỏ sẫm, nâu đỏ.

5. Đặc điểm về vị trà Phổ Nhĩ chín và sống

Vị trà là một yếu tố quyết định trong việc đánh giá chất lượng của trà. Việc phân biệt giữa trà Phổ Nhĩ chín và trà Phổ Nhĩ sống thông qua vị cũng là một điều thú vị và bổ ích cho những ai yêu thích trà.

5.1 Vị trà Phổ Nhĩ chín

Trà Phổ Nhĩ chín thường có vị đậm đà, mạnh mẽ và ấm áp. Khi thưởng thức trà, bạn sẽ cảm nhận được vị ngọt, vị chát nhẹ và sự hài hòa giữa các tầng hương vị. Đây chính là lý do khiến trà Phổ Nhĩ chín trở thành một trong những lựa chọn phổ biến cho những ai yêu thích hương vị trà truyền thống.

Trà chín có khả năng lưu giữ hương vị lâu dài trên vòm miệng, mang đến cho người thưởng thức cảm giác thỏa mãn và muốn khám phá thêm. Thưởng thức trà Phổ Nhĩ chín không chỉ là thưởng thức hương vị mà còn là một hành trình khám phá những màu sắc khác nhau trong văn hóa trà.

5.2 Vị trà Phổ Nhĩ sống

Ngược lại, trà Phổ Nhĩ sống có vị thanh nhẹ, dễ uống và rất dễ dàng tiếp cận với mọi người. Vị trà sống thường ngọt dịu, có chút chát nhẹ và mang đến cảm giác tươi mới. Khi uống trà sống, bạn sẽ cảm thấy như đang được hòa mình vào thiên nhiên, nơi mà lá trà được hái tươi và đem đến cho bạn những trải nghiệm tuyệt vời.

Trà Phổ Nhĩ sống thường phù hợp với những ai yêu thích sự nhẹ nhàng và muốn tìm kiếm một lựa chọn thanh thoát hơn trong các buổi trà chiều hay các buổi gặp gỡ bạn bè. Vị trà sống có thể thay đổi theo từng mùa vụ và cách chế biến, tạo ra những trải nghiệm đa dạng trong việc thưởng thức.